معرفی ۱۰ فرآیند حوزه مدیریت منابع انسانی

بررسی ۱۰ فرآیند حوزه مدیریت منابع انسانی به طور جداگانه شامل نکات قابل توجه پژوهشی و عملیاتی است و کاربرد آنها به صورت یک چرخه پیوسته و یکپارچه به بهره‌وری سازمان کمک می‌کند.

۱. فرآیند استراتژی مدیریت منابع انسانی

فرآیند استراتژی منابع انسانی، استراتژی کسب و کار را به اهداف منابع انسانی و طرح‌های عملیاتی تبدیل کرده و در توسعه استراتژی کسب‌وکار مشارکت می‌کند. در این فرآیند باید اطمینان کسب کرد که بیشترین مشارکت منابع انسانی در تحقق اهداف کسب‌وکار صورت می‌پذیرد.

۲. فرآیند توسعه قابلیت سازمانی

توسعه قابلیت سازمانی بر روی توسعه‌ی سازمان تمرکز دارد تا بتواند اهداف استراتژیک کسب و کار را تحقق بخشد. قابلیت‌های سازمان می‌تواند از طریق توسعه رهبری، سازماندهی، فرهنگ و شایستگی دنبال شود. اهداف و اولویت‌های دیگر فرآیندهای منابع انسانی (همانند کارمندیابی و توسعه کارکنان، مدیریت استعدادها، مدیریت عملکرد و پاداش و قدردانی) نیز می‌توان تنظیم کرد تا اهداف کسب و کار را با موفقیت تحقق بخشند. این موضوع بر توانایی سازمان‌ها در بهبود فرآیندها، مدیریت تغییر و یادگیری دلالت می‌کند. ( قابلیت تغییر).

۳. فرآیند کارمندیابی

در فرآیند کارمندیابی نخست باید اهداف استراتژیک و اولویت‌های کارمندیابی تعیین شود. این کار نتیجه فرآیند استراتژی منابع انسانی و توسعه قابلیت‌های سازمان است. فاصله‌ی بین اهداف استراتژیک آتی و اولویت‌ها و برنامه‌ی کنونی کارمندیابی با جزئیات بیشتر در تحلیل شکاف شناسایی می‌شود.

۴. فرآیند توسعه کارکنان در سازمان

توسعه کارکنان شامل یادگیری، برنامه‌ریزی توسعه، اجرای طرح‌های توسعه و برنامه‌ریزی بهبود انجام می‌شود. این فرآیند باید توسعه افراد را با مسیر استراتژیک کسب و کار همسو نماید. این کار با استفاده از خروجی توسعه قابلیت سازمانی و دیگر فرآیندهای مدیریت منابع انسانی انجام می‌شود. همچنین، رشد افراد با هدف از بین بردن شکاف بین شایستگی‌های موجود و مورد نیاز آن‌ها صورت می‌گیرد که با استفاده از خروجی فرآیند مدیریت عملکرد قابل انجام است.

۵. فرآیند مدیریت استعدادها 

فرآیند مدیریت استعدادها حالت خاصی از توسعه کارکنان برای دستیابی به مجموعه‌ای از اهداف تعیین شده است. این فرآیند برای تحقق بخشیدن به اهداف حال و آینده سازمان، حیاتی است. فرآیند مدیریت استعدادها کلیدی برای کارمندیابی، جذب، انتخاب، حفظ و توسعه‌ استعدادها برای رهبران (آینده) است.

۶. فرآیند مدیریت عملکرد 

مدیریت عملکرد فرآیندی است که اهداف کسب و کار را به اهداف فردی برای دوره‌های مشخص پیش رو تبدیل می‌کند و عملکرد اشخاص را در مقایسه با دوره‌ی قبلی ارزیابی می‌نماید. محققان این حوزه تاکید می‌کنند که مدیریت عملکرد یکی از عناصر اصلی مدیریت استعداد در سازمان‌های نوآور است و میان سه مفهوم مدیریت استعداد و مدیریت دانش هماهنگی و توافق وجود دارد و هر سه این موضوعات باید در مدیریت منابع انسانی درنظر گرفته شوند.

نکته مهم در مدیریت عملکرد نگاه فرآیندی به آن است و برای همسو کردن عملکرد کارکنان با استراتژی‌های سازمان باید به صورت مداوم و مستمر پیاده‌سازی شود. مدیریت عملکرد مستمر موجب توسعه ارتباطات سازمانی بین کارکنان و مدیران می‌شود و معیارهای ارزیابی عملکرد را بهبود می‌دهد.

در اجرای فرآیند مدیریت عملکرد باید چند هدف تامین شود: نخست باید مشخص شود که فعالیت‌ها یا نتایج مطلوب کدام هستند. ضمن مشاهده فعالیت کارکنان باید معلوم شود که آیا این فعالیت‌ها یا نتایج حاصل شده‌اند یا خیر و در نهایت با ارائه بازخورد به کارکنان کمک شود به انتظاراتی که از آن‌ها می‌رود دست یابند.

۷. فرآیند پاداش و قدردانی

فرآیند پاداش و قدردانی فرآیندی است که در جذب، نگه‌داشت، انگیزش کارکنان و تقدیر از آن‌ها مشارکت دارد. این فرآیند بر اساس مشارکت و ارزش افزوده‌ای که افراد برای سازمان دارند، به آنان پاداش می‌دهد. پاداش و قدردانی شامل موارد مالی و غیرمالی است.

۸. فرآیند ایمنی و بهداشت 

ایمنی و بهداشت شامل شرایط کاری در یک مفهوم وسیع است. این فرآیند بر روی مدیریت و بهبود رویه‌های ایمنی و بهداشت، کاهش غیبت و بهبود محیط کاری تمرکز دارد.

۹. فرآیند ارتباطات داخلی و خارجی

این فرآیند، به تشریح نحوه مدیریت ارتباطات داخلی و خارجی در واحد منابع انسانی می‌پردازد. همینطور از تأثیر سازمان بر جامعه‌ی محلی و محیط آگاهی می‌دهد. ارتباطات داخلی از طریق مواردی چون کارکنان، انجمن‌های کاری و نمایندگان رسمی کارکنان مدیریت می‌شود. برخی از این روابط داخلی در توافق نامه‌های رسمی ِبین طرفین رسمیت پیدا می‌کند.

۱۰. فرآیند مدیریت داده‌ها و سیستم‌های منابع انسانی

سیستم‌های منابع انسانی و مدیریت داده‌ها رویه‌ها و سیستم‌هایی است برای جمع‌آوری، نگهداری، پردازش و تحلیل داده‌های منابع انسانی به منظور پشتیبانی از فرآیندهای منابع انسانی. سیستم‌های منابع انسانی گرچه خود به عنوان فرآیند مدیریت داده زیر مجموعه ۱۰ فرآیند حوزه مدیریت منابع انسانی آورده شده‌اند ولی این سیستم‌ها می‌توانند با نرم‌افزارهای تخصصی هر کدام از فرآیندها را به طور جداگانه یا یکپارچه شامل شوند و به تسهیل عملیات اجرایی مدیران بپردازند.

اهمیت ۱۰ فرآیند حوزه مدیریت منابع انسانی در چیست؟

نگاه جامع و یکپارچه به فرآیندهای حوزه مدیریت منابع انسانی می‌تواند هزینه‌های مدیریت را در سازمان کاهش دهد و به افزایش بهره‌وری و سودآوری مجموعه کمک کند. از سوی دیگر یکپارچگی فرآیندی در بخش‌های مختلفی که عملیات سازمانی با مشارکت کارکنان انجام می‌شود، رضایت کارکنان را بهبود می‌دهد. به طور مثال یکپارچه بودن فرآیند آموزش و توسعه با ارزیابی عملکرد موجب می‌شود کارکنان برای مسئولیت‌هایی که مطابق آن مورد سنجش قرار می‌گیرند، آمادگی دانشی و اطلاعاتی داشته باشند.

در یک مثال دیگر یکپارچگی فرآیند مدیریت عملکرد با فرآیند پاداش و قدردانی همواره انگیزه‌بخش کارکنان برای بهبود خروجی‌های کاری می‌شود. زیرا سازمان طی فرآیند شفاف ارزیابی برای کارکنان مشخص کرده که تلاش‌های آنها دیده می‌شود و کیفیت اجرا و خروجی‌های آنها مورد تقدیر قرار می‌گیرد.