آموزش آنلاین-الکترونیکی- در دوران شیوع کرونا

ویروس کرونا نه تنها دانش‌آموزان و معلمان تمام مقاطع تحصیلی، بلکه دانشجویان و علم‌آموزان تمامی عرصه‌ها را مجبور کرده است تا به سرعت با آموزش آنلاین سازگار شوند. تأثیر و تحولات این اتفاق می‌تواند نحوه ارائه آموزش را برای همیشه تغییر دهد.

همه­‌گیری بیماری کووید-۱۹ مردم جهان را مجبور کرده تا در همه جا از کلاس‌­های مجازی استفاده کنند. چنین بحرانی در حالی بی‌­سابقه به نظر می‌­رسد که پیش از نیز این آموزش آنلاین در شرایطی مانند بعد از زلزله و برای حفظ تداوم آموزش و یادگیری مورد استفاده قرار می­‌گرفته است.

در حال حاضر گمانه‌زنی­‌ها درباره تأثیرات این موضوع و شیوه جدید آموزش در دوران پسا کرونا آغاز شده است. برای برخی، بازگشت فوری به همان شیوه سنتی و حضوری، موضوعی ضروری است. اما برای برخی دیگر، این تحول ‎اجباری به سمت آموزش آنلاین، لحظه تغییر است و می‌­تواند تلاشی جدید در مسیر آموزش باشد.

نگاهی به تاریخچه آموزش آنلاین یا آموزش الکترونیکی

آموزش آنلاین به طور سنتی به عنوان یکی از راه‌های جایگزین یادگیری شناخته می‌­شده است. راهی که به ویژه برای بزرگسالانی که به دنبال فرصت‌های آموزش عالی می‌گردند مناسب به نظر می‌رسد. با این حال گسترش بیماری کرونا، مربیان و دانشجویان تمام مقاطع تحصیلی را ملزم کرده است تا به سرعت با دوره‌های مجازی سازگار شوند.

در روزهای کرونا و در برخی موارد، شیوه آموزش به حالت آنلاین تغییر کرد، سپس با کمتر شدن بیماری آموزش به کلاس‌های حضوری برگشت و به دلیل افزایش ناگهانی دوباره به حالت آنلاین تغییر شکل داد.

در موارد دیگر یادگیری با ترکیب آموزش از راه دور و یا رودررو ارائه می‌شد: «یعنی دانشجویان می‌­توانستند به صورت آنلاین یا حضوری در کلاس شرکت کنند.»

در هر دو حالت، مدرسان باید می‌دانستند که چگونه از پس شیوه‌های آموزشی برآیند و با توجه به امکانات و محدودیت‌های موجود در محیط، نوعی از یادگیری را تولید کنند که موثر و عملی باشد.

استفاده از روش‌های متنوع یادگیری، تاریخ طولانی در آموزش دارد. از دهه ۱۹۵۰ میلادی و با فعالیت‌های روانشناس آمریکایی، فردریک اسکینر «B. F. Skinner»، ماشین‌آلات آموزشی مکانیکی که بعدها به شکل الکترونیکی درآمدند، برنامه‌های یادگیری منحصر به فردی را ارائه داده‌اند.

اسکینر در آن زمان پیشنهاد داده بود که از تکنولوژی برای آموزش‌های متوالی که به دقت برای یادگیرندگان طراحی شده­ و پاسخ‌هایی فوری و صحیح به این آموزش‌ها می‌­دهند، استفاده کرد.

نظریات اسکینر اولین «تجربه یادگیری برنامه‌­ریزی ‌شده» یا «طراحی ‌شده» را شکل داد. سپس در دهه ۱۹۶۰ میلادی، فرد کلر «Fred Keller»، دیگر روانشناس آمریکایی یک سیستم شخصی‌سازی ‌شده برای آموزش ایجاد کرد که در آن دانشجویان ابتدا مطالب اختصاصی کلاس را به تنهایی می‌خواندند و سپس جلسات ارزیابی یک نفره را با معلمی خصوصی می‌گذراندند. آن‌ها تنها زمانی می‌­توانستند بیشتر یاد بگیرند که نسبت به مطالب آموزشی قبلی تسلط داشته باشند.

برخی اوقات جلساتی برای بحث درباره مفاهیم، پاسخ به سوالات و فرصت‌هایی برای تعامل برگزار می‌شد. این سیستم آموزشی و شخصی با این فرض طراحی شده بود که در ابتدا محتوا به صورت جداگانه مورد تعامل با دانشجویان قرار گیرد و سپس در جمع کلاس به بحث و استفاده گذاشته شود.

این روانشناسان پیشگام در آموزش آنلاین معاصر از اصول طراحی آموزشی «instructional design» استفاده کردند تا بدانند کدام روش‌­ها و محیط، دانشجویان را در اهداف نتایج یادگیری درگیر می­‌کنند.

به عبارت دیگر این روانشناسان در نظر داشتند که چه انتخاب‌هایی درباره برنامه‌ریزی و تجربه یادگیری می‌تواند به موفقیت دانشجو منجر شود. چنین نوآوری‌های اولیه آموزشی، زمینه را برای آموزش مجازی که انواع روش‌های یادگیری را در برمی‌گیرد، فراهم کرد.

آموزش آنلاین و همه‌گیری کرونا

نوآوری­‌های مختلف آموزشی در سال ۲۰۲۰ میلادی باعث شده است تا یادگیری از راه دور برای بیشتر مردم جهان پذیرفته شود. اما چالشی اساسی در این زمنیه وجود دارد و آن هم « دسترسی به اینترنت» است. مشکلات گسترده‌­ای از جمله نبود اینترنت در برخی از مناطق به ویژه روستاها و نیازهای مختلف اعضای خانواده برای استفاده از چنین فناوری‌هایی وجود دارد.

 با این حال، راه­‌حل‌های متنوعی برای فراهم کردن امکانات و منابع لازم برای تحصیل و تکمیل دوره‌های آموزشی به دانش‌آموزان و دانشجویان و خانواده‌ها ارائه شده است. به طور مثال، از اتوبوس‌های مدرسه به عنوان نقاطی برای اتصال به اینترنت استفاده شده است، بسته‌های آموزشی از طریق پست ارسال می‌شود و ارائه دروس از طریق شبکه‌های محلی پخش می‌شود.

افزایش دسترسی و استفاده از منابع الکترونیکی از دیگر ویژگی‌­های سال ۲۰۲۰ میلادی بود که در زمان کنونی می‌­تواند به عنوان تلفیقی از تجربیات آموزش آنلاین مورد استفاده قرار گیرد. سیستم‌­های کنفرانس آنلاین، مانند زوم «Zoom» و گوگل میت «Google Meet» به متخصصان سراسر دنیا این امکان را داده‌اند تا به کلاس‌های آنلاین بپیوندند. این فناوری همچنین به هر دانشجو اجازه می‌­دهد تا هر زمان که راحت است به تماشای کنفرانس‌­ها بنشیند.

اهمیت آموزش عملی و تجربی همچنین به ایجاد نوآوری­‌هایی مانند سفرها و آزمایشگاه­‌های مجازی منجر شده است. در نتیجه ظرفیت آموزش به طور موثر برای دانشجویان سنین مختلف ایجاد شده است و نسل بعدی روش‌های آموزش آنلاین می‌تواند علاوه بر آموزش به فراگیران بزرگسال، به دانش‌آموزان جوان‌تری که در دوره ابتدایی و متوسطه هستند و بین ۵ تا ۱۸ سال سن دارند، خدمت کند.

به نظر می‌­رسد همه‌گیری کرونا همچنین تأثیر ماندگاری بر طراحی دروس گذاشته است. محدودیت‌های این بیماری فرصتی برای مدرسان فراهم کرده است تا با در نظر گرفتن راهکارهای جدید، مفاهیمی هدفمند را آموزش دهند.

گرچه شیوه‌های جدید آموزش با ظهور کرونا عجولانه و به اجبار انجام شد اما چنین تجربه‌ای فرصتی نادر برای تجدید نظر در روش‌های آموزشی بود؛ روش‌هایی که بتوانند بهترین شیوه یادگیری را به شکل آنلاین فراهم کنند.

اختلاف بیشتر در یادگیری و آموزش تا جایی ادامه خواهد داشت که اهمیت «حضور در کلاس» که به عنوان استانداردی مشخص در آموزش‌های معتبر شناخته می‌­شود، مورد تردید قرار بگیرد.

کنفرانس‌های طولانی آنلاین به ندرت از نظر آموزشی ضروری هستند و با اصول روانشناسی یادگیری افراد مطابقت ندارند. تعامل برای یادگیری مهم است اما تعاملات اجباری در میان دانشجویان انگیزشی و مفید نخواهد بود.

در حالی که در دهه‌های گذشته مرز نامحسوسی بین آموزش سنتی و از راه دور وجود داشته اما همه‌گیری کرونا سرعت بیشتری به از بین رفتن این مرز بخشیده است. شیوه آموزش از راه دور بیشتر از حضور در کلاس و آموزش جمعی عادی شده است و این موضوع به دلیل زیرساخت‌های پیشرفته و توسعه یافته‌ای است که به افراد اجازه می‌­دهد تا از طریق سیستم‌های مختلف یاد بگیرند.

اما موضوع جالب توجه این است که بهترین روش‌های یادگیری به شکل یک راهنما در شیوه‌های جدید آموزشی مورد استفاده قرار می­‌گیرند. روش‌هایی که به دلیل تغییر آموزش به یادگیری مجازی ایجاد شده‌اند. با این حال به نظر می‌­رسد آموزش از طریق شیوه­‌های مختلف ارتباطی همچنان به عنوان مسیری از یادگیری باقی بماند و در اختیار دانش‌آموزان سنین ۱۴ یا ۱۵ ساله قرار داشته باشد.

آموزش آنلاین دیگر ملزم به رعایت روش‌های سنتی نخواهد بود، زیرا معلمان می‌توانند از منوی گزینه‌های ارائه آموزش، شیوه­‌های متفاوت آموزشی را به کار گیرند؛ ترکیبی که در گذشته و توسط مربیان آنلاین پیشین پشتیبانی شده است.

در کنار این موضوع تغییراتی که در نتایج یادگیری آنلاین به دست آمده قابل توجه است. بسیاری از مربیان روش‌های اندازه‌گیری پیشرفت دانشجویان را اصلاح کرده‌اند، تکالیف را حذف کرده و استراتژی‌های ارزیابی را به طور کلی تغییر داده‌اند. این تغییرات از طریق روش‌هایی انجام شده که با کمک آموزش آنلاین صورت گرفته است، مانند بحث‌های تعاملی، آموزش توسط دانشجویان و استفاده از بازی برای افزایش انگیزه و توجه.

تغییرات خاصی که احتمالاً در نتیجه یادگیری آنلاین ادامه خواهد داشت شامل سررسیدهای (ددلاین­) انعطاف‌پذیر یا طولانی برای تکمیل تکالیف و آزادی عمل بیشتر دانشجو در انتخاب روش‌های یادگیری است که شامل استفاده از مهارت‌ها و دانش‌های آموخته شده می­شود. پروژه‌های تیمی که از ابزارهای خلاقانه و رسانه‌های اجتماعی برای حل مشارکتی مشکلات استفاده می‌کنند، از جمله نمونه‌های این تغییرات هستند.

مزایای آموزش آنلاین

۱. بهره‌­وری

آموزش آنلاین روشی کارآمد برای ارائه دروس به دانشجویان است. آموزش الکترونیکی ابزاری مانند فیلم، PDF و پادکست در اختیار دارد و مدرسان می‌توانند از تمام این ابزارها به عنوان بخشی از برنامه‌های درسی خود استفاده کنند. با گسترش برنامه «کلاس فراتر از کتاب‌های سنتی» و «استفاده از منابع آنلاین»، مدرسان می‌توانند به مربیان کارآمدتری تبدیل شوند.

۲. دسترسی به زمان و مکان

از دیگر مزایای آموزش آنلاین این است که دانشجویان می‌توانند از هر مکانی که بخواهند در کلاس‌ها شرکت کنند. این موضوع همچنین به مدرسان اجازه می‌دهد تا به جای محدودیت در مرزهای جغرافیایی، به شبکه گسترده­تری از دانشجویان دسترسی پیدا کنند.

 ضمن این که می‌توان سخنرانی‌­های آنلاین را ضبط و بایگانی کرد و برای مراجعه بعدی به اشتراک گذاشت. این موضوع به دانشجویان اجازه می‌دهد تا در هر زمانی که راحت هستند، به مطالب آموزشی دسترسی داشته باشند.

۳. مقرون به صرفه بودن

کاهش هزینه‌های مالی از جمله مزایای آموزش آنلاین است. آموزش آنلاین در مقایسه با یادگیری حضوری و فیزیکی بسیار مقرون به صرفه‌­تر است، زیرا این شیوه یادگیری هزینه‌های حمل و نقل دانشجویی، وعده‌های غذایی دانشجویان و از همه مهم‌تر هزینه خانه و خوابگاه را از بین می‌برد.

علاوه بر این تمام دوره‌ها یا ابزار درسی به صورت آنلاین در دسترس هستند، بنابراین در محیط یادگیری از هیچ کاغذی استفاده نمی‌شود که این موضوع برای محیط زیست هم مفیدتر خواهد بود.

۴. حضور بهتر دانشجویان

از آنجایی که کلاس‌های آنلاین از هر مکانی قابل دسترسی است، پس دانشجویان  شانس بیشتری برای حضور در کلاس دارند.

۵. در برگرفتن انواع سبک‌های یادگیری

هر دانشجو شیوه متفاوتی در یادگیری دارد. برخی از دانشجویان یادگیرنده بصری هستند، در حالی که برخی دیگر ترجیح می‌دهند از طریق صدا یاد بگیرند. به همین ترتیب عده­ای از دانشجویان در کلاس رشد می‌کنند و دانشجویان دیگر یادگیرندگان انفرادی هستند که در گروه‌های بزرگ دچار پریشانی می‌شوند.

سیستم آموزش آنلاین با داشتن طیف وسیعی از گزینه‌ها و منابع از بسیاری جهات قابلیت شخصی‌سازی دارد. این شیوه بهترین راه برای ایجاد یک فضای یادگیری مناسب با نیازهای هر دانشجو است.

معایب آموزش آنلاین

۱. ناتوانی در تمرکز

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های یادگیری آنلاین برای بسیاری از دانشجویان، تمرکز روی صفحه رایانه یا موبایل برای مدت طولانی است. با آموزش آنلاین ممکن است برخی از دانشجویان به راحتی توسط رسانه‌های اجتماعی یا سایت‌های دیگر منحرف شوند.

بنابراین ضروری است که مدرسان کلاس‌های آنلاین خود را با سرعت بالا، جذاب و تعاملی ارائه دهند تا به دانشجویان در حفظ تمرکز درس کمک کنند.

۲. مشکلات تکنولوژی

دیگر چالش اصلی کلاس‌­های آنلاین، اتصال به اینترنت است. در حالی که نفوذ اینترنت در چند سال گذشته با جهشی بزرگ رو­به‌رو بوده است اما در شهرهای کوچک‌تر، اتصال ثابت همراه با سرعت مناسب از جمله معضلات این شیوه آموزشی شناخته می‌­شود. بدون وجود اینترنتی ثابت برای دانشجویان یا مدرسان یادگیری ادامه نخواهد داشت؛ مشکلی بزرگ که در روند آموزش اختلال ایجاد خواهد کرد.

۳. احساس انزوا

دانشجویان می‌توانند از بودن در جمع همسالان خود نکات زیادی بیاموزند. با این حال در یک کلاس آنلاین، حداقل تعاملات فیزیکی بین دانشجویان و مدرسان وجود دارد. این موضوع اغلب منجر به احساس انزوا در دانشجویان می‌­شود. در این شرایط ضروری است که مدرسه امکان برقراری انواع دیگر ارتباطات بین دانشجویان، همسالان و مدرسان را فراهم کند. پیام‌های آنلاین، ایمیل‌ها و کنفرانس‌های ویدئویی از جمله این ارتباطات هستند که امکان تعامل رودررو را فراهم می‌کنند و باعث کاهش حس انزوا می‌شوند.

۴. آموزش به معلمان

آموزش آنلاین به مدرسانی نیاز دارد که درک اساسی در استفاده از ابزار یاددهنده دیجیتالی داشته باشند اما در برخی اوقات، معلمان آگاهی محدودی از فناوری دارند. آن‌ها حتی ممکن است منابع و ابزار لازم برای برگزاری کلاس‌های آنلاین را نداشته باشند.

برای مقابله با این موضوع، مدارس باید برای آموزش مدرسان در به‌روزرسانی‌های تکنولوژی سرمایه گذاری کنند تا بتوانند کلاس‌های آنلاین خود را به صورت یک‌پارچه برگزار نمایند.

۵. مدیریت زمان آنلاین

بسیاری از والدین نگران خطرات ناشی از این موضوع هستند که فرزندانشان ساعت‌های زیادی را به تماشای صفحه موبایل یا کامپیوتر بگذرانند. این چالش از بزرگ‌ترین نگرانی‌ها و معایب آموزش آنلاین شناخته می‌شود. گاهی اوقات دانشجویان به دلیل خمیده ماندن در مقابل صفحه نمایش دچار بدشکلی و سایر مشکلات جسمی می‌شوند.

یک راه‌حل خوب برای این مشکل می‌­تواند این باشد که دانشجویان از صفحه نمایش فاصله کافی بگیرند تا به ذهن و بدن خود نیرویی تازه ببخشند.

آموزش آنلاین و گسترش توانایی یادگیری بزرگسالان

یاد گرفتن و آموزش در طول زندگی کاری هر فرد نکته‌ای ضروری است. چنین آموزش‌هایی برای هدایت در بازارهای کاری متغیر و در اقتصادی دیجیتالی، موضوعی مهم شناخته می‌شود. آموزش‌­های کاری به حفظ مهارت‌های شغلی و کسب مهارت‌های جدید و مورد نیاز می‌انجامد.

آموزش کسب و کار همچنین برای افراد بیکاری که تعدادشان رو به افزایش است و در روزهای پسا کرونا ملزم به دانستن مهارت‌های مختلف هستند، مهم است. با این حال سالانه فقط حدود ۴۰ درصد از بزرگسالان ​​در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی «OECD» در آموزش‌های رسمی و غیر رسمی مربوط به مشاغل خود شرکت می­‌کنند و مهارت‌های به نسبت بالایی دارند.

 در میان افراد کم مهارت و بزرگسال، میزان یادگیری به طور متوسط ​​کمی بیشتر از ۲۰ درصد است. کمبود وقت، مغایرت در برنامه‌­ریزی و محدودیت‌های مسافت از جمله موانع اصلی است که افراد برای آموزش ندیدن عنوان می‌­کنند.

حدود ۲۸ درصد از بزرگسالان ادعا می‌کنند که به دلیل کمبود وقت ناشی از تعهدات کاری در برنامه­‌های آموزشی شرکت نمی‌کنند و ۱۵ درصد دیگر این کمبود وقت را ناشی از مسئولیت‌­های خانواده عنوان می­‌کنند. ۱۶ درصد دیگر افراد از نبود امکانات مالی صحبت می­‌کنند و ۱۲ درصد باقی‌مانده آموزش در مکان و زمان نامناسب را دلیل شرکت نکردن در برنامه‌­های آموزشی می‌­دانند.

آموزش آنلاین توانایی رفع چنین موانع آموزشی را دارد. آموزش آنلاین به دانشجویان این امکان را می‌دهد تا زمان، ریتم و مکان سازگار با مسئولیت‌های شغلی و خانوادگی خود را انتخاب کنند. انعطاف‌پذیری یادگیری آنلاین به ویژه برای آموزشی مهم است که در جهت آسان شدن تغییر شغل به کار می‌­رود.

آموزش دیدن برای عملکرد بهتر در شغل به طور معمول توسط کارفرمایان تأمین می‌شود و می‌تواند در ساعات کاری و با سهولت بیشتری انجام گردد. علاوه بر ایجاد انعطاف بیشتر، یادگیری آنلاین ارزان‌­تر از آموزش رودررو است و به افراد کمک می‌کند تا بر محدودیت‌های مالی غلبه کنند.

تجربه بحران کرونا همچنین نشان داده است که روش‌های آنلاین به دلیل ممنوعیت یادگیری حضوری، باعث تداوم آموزش خواهد شد. اگرچه در این مرحله شواهدی درباره تأثیر یادگیری آنلاین در مقایسه با آموزش حضوری وجود ندارد، اما بحران کرونا به طور طبیعی آزمایشی ارزشمند برای اندازه‌گیری اشتغال و بازگشت دستمزد فراهم می‌کند.

داده­‌های پیش از بحران کرونا نشان می‌­دهد که در زمان­‌های عادی، تعداد کمی از بزرگسالان از آموزش آنلاین به عنوان وسیله­‌ای برای یادگیری استفاده می‌کردند. از هر پنج شرکت‌کننده در آموزش غیررسمی، فقط یک نفر در یک دوره آنلاین شرکت می­‌کرده است. با این حال، سهم شرکت‌کنندگان در آموزش آنلاین به طور قابل توجهی در کشورها متفاوت است، سهمی که در فرانسه تنها ۶ درصد است و در لیتوانی و لهستان به بیش از ۴۰ درصد می‌رسد.

دسترسی به ابزار یادگیری آنلاین

دسترسی یکی از نگرانی‌های اساسی در زمینه آموزش آنلاین است. در حالی که دوره‌های آنلاین می‌توانند رسیدن به آموزش را برای بزرگسالان معلول یا کسانی که در جوامع روستایی زندگی می‌کنند آسان کنند، اما مهارت‌های پیش نیازی و ابتدایی در زمینه تجهیزات و دیجیتال و زیرساخت قابل اعتماد برای اینترنت، می‌تواند دسترسی را به میزان قابل توجهی محدود کند.

داده­‌های مربوط به نظرسنجی آموزش بزرگسالان از راه دور«PIAAC»، نشان می‌دهد که در بیشتر کشورها، شرکت‌کنندگانی که در حل مسائل دیجیتال مهارت دارند، بیشتر از افرادی که دانش کمی در این زمنیه دارند به سراغ آموزش آنلاین می­‌روند. به طور متوسط ۲۳ درصد از از افراد آگاه به حل مسائل دیجیتال در یادگیری آنلاین شرکت کرده­‌اند، در حالی که تعداد شرکت افراد ناآگاه به فناوری تکنولوژی در کلاس‌­های آنلاین تنها به ۱۴ درصد می­‌رسد.

البته موارد استثنایی هم وجود دارد و بعضی از کشورها توانسته‌اند افرادی را که مهارت‌­های دیجیتالی محدودی دارند با موفقیت در آموزش از راه دور درگیر کنند. در هلند و نیوزلند، میزان آموزش آنلاین در میان بزرگسالانی که دانش کمی در زمینه ارتباطات و دنیای دیجیتال دارند، از بزرگسالانی که مهارت حل مسئله بالایی دارند، فراتر می‌رود. علاوه بر کمپین‌های تبلیغاتی موفق‌تر، این نتیجه‌گیری همچنین می‌تواند نشان دهد که افراد برای یادگیری آنلاین یا استفاده از دوره‌های مکاتبه‌ای آفلاین ملزم به دانستن کامل اصول فناوری اطلاعات نیستند.

کارآموزی از راه دور

با بروز بحران کرونا، سهم قابل توجهی از یادگیری که به صورت حضوری در کلاس ارائه می‌­شد، در حال سازگاری به شیوه آنلاین است. این سازگاری شامل آموزش‌­های رسمی مانند آموزه‌­های ارائه شده در دانشگاه‌ها یا کالج‌­های حرفه‌ای و برخی از آموزش­‌های غیررسمی مانند تعلیم به افراد جویای کار می‌­شود.

آموزش رسمی مبتنی بر حضور در کلاس در بیشتر کشورها با استفاده از شیوه آنلاین انجام می‌­شود. همان‌طور که می‌دانیم  برای مهار شیوع کرونا، در بیشتر کشورها مدارس، کالج‌ها و دانشگاه‌ها تعطیل شده‌اند. به استثنای برخی موارد محدود، برای تداوم آموزش، دوره‌ها به صورت آنلاین برگزار می‌شوند.

این تغییر در شیوه آموزش، بر بزرگسالانی که مشغول یادگیری قراردادی بوده‌اند، تاثیر می‌گذارد. بزرگسالانی که ترک تحصیل کرده‌اند و می‌خواهند دوباره به آموزش بازگردند، یا افرادی که پس از شکست در یافتن کار مناسب به سمت تحصیل در دانشگاه می‌روند و حتی دانشجویانی که با شرکت در دوره‌های دانشگاهی به دنبال مهارت‌های بیشتری می‌گردند، از جمله این افراد هستند.

از طرف دیگر برنامه‌های شغلی مشخص شده توسط محیط کار، در طول دوره قرنطینه با تاثیرات منفی همراه بوده است. بسیاری از محیط‌های کاری در طول قرنطینه بسته هستند و یادگیری مهارت‌های کاری به راحتی و به شکل آنلاین ارائه نمی‌­شود، بنابراین بیشتر برنامه‌های آموزشی متوقف شده­ است.

در حالی که اسپانیا و کره جنوبی دور‌های آموزشی را برای ایجاد فاصله در زمان قرنطینه تمدید کرده‌اند، اتریش، آلمان، ایرلند و سوئیس با گسترش برنامه‌های کاری کوتاه مدت به کارفرمایان اجازه داده‌اند تا از این طریق کارآموزان خود را افزایش دهند. با این حال برخی از کشورها اقداماتی برای یادگیری فعالیت‌های کاری از طریق آموزش آنلاین در پیش گرفته‌اند:

• در بسیاری از کشورها با ترکیب برنامه‌های مختلف، از جمله آموزش در محیطی شبیه به محل کار و یادگیری ضمن کار، به کارمندان و کارآموزان اجازه داده شده است که پیش از قرار گرفتن در محل کار واقعی، به تولید و شناخت اجزای تشکیل‌دهنده آن شغل دست یابند.

مرجع کیفیت مهارت‌های استرالیا «The Australian Skills Quality Authority» توصیه کرده است که مدرسان و کارفرمایان با دنبال کردن آموزه‌های قبلی، مهارت‌­های تئوری را به صورت آنلاین ارائه دهند. انگلیس همچنین اجازه داده است تا از طریق آموزش آنلاین، فعالیت‌های کاری در صورت امکان کوتاه شده و با دستورالعمل هایی خارج از محیط کاری جایگزین شود.

 کارآموزانی که قبلاً ساعات کافی آموزشی را با کارفرما گذرانده‌اند، مجاز به اتمام برنامه خود از طریق آموزش آنلاین هستند. برخی از کشورها مانند اسپانیا به کارفرمایان انعطاف بیشتری برای تصمیم درباره نحوه سازماندهی مجدد برنامه‌های شغلی خود داده‌اند.

• در ایتالیا، یک سازمان غیرانتفاعی پیشرو در بخش TVET، «Centro Studi “Cultura Sviluppo»، در مواجهه با قرنطینه عمومی، نوعی از کارآموزی مجازی را توسعه داده است. کارآموزی مجازی امکان اجرای تجارب واقعی کار از راه دور را فراهم می­‌کند. این تجارب با حضور یک معلم خصوصی و پشتیبانی دقیق آموزشی و با زیرساخت­‌های فناوری اطلاعات به دست می­‌آید.

چنین شیوه­ای در درجه اول مشاغل مربوط به فناوری دیجیتال را در برمی‌گیرد. مشاغلی مانند: «طراح وب، بازاریاب شبکه‌های اجتماعی، توسعه‌دهنده نرم افزار و…». علاوه بر این طیف وسیعی از فعالیت‌های مربوط به مشاغل سنتی هم شامل این برنامه می‌­شوند، مشاغلی مانند: «دفتردار، طراح داخلی و طراح ساخت مکانیکی.»

• در ایالت سانتا کاترینا برزیل، کارآموزی توسط سرویس ملی آموزش صنعتی «SENAI» و به صورت واقعیت مجازی virtual reality» ارائه می‌­شود. این سرویس ملی، شبکه‌­ای از مدارس غیرانتفاعی سطح متوسطه است که توسط کنفدراسیون صنعت برزیل تأسیس و نگهداری می­‌شود. در برخی موارد، ابزار کار به آدرس دانشجویان ارسال می‌شود تا بتوانند در جلسات مجازی با مربیان مستقر در آزمایشگاه‌ها و با رعایت کامل فاصله اجتماعی تمرین کنند.

• در سوئیس برخی از کارآموزی‌­ها به صورت آنلاین ادامه یافتند، اما به دلیل نیاز به اصلاح قراردادهای کارآموزی، ارائه آنلاین مهارت‌های مشاغل حذف شد.

سازمان خدمات اشتغال عمومی «PES»، طی بحران کرونا به آموزش کارجویان از طریق کانال­‌های دیجیتالی ادامه داده است. بیشتر کشورهای عضو این سازمان کمی پس از اقدامات محدودکننده، ارائه آموزش حضوری را به حالت تعلیق درآوردند. برخی از کشورها با حداقل سرمایه‌گذاری آموزش آنلاین را جایگزین آموزش حضوری کردند که حتی پیش از بحران کرونا هم رواج داشت. این کشورها شامل استونی، هلند، اتریش، دانمارک، برخی از مناطق ایتالیا و بلژیک هستند.

کشورهای دیگر هم گزینه­‌های آموزش آنلاین را افزایش داده‌­اند. در دانمارک، قانونی تغییر یافت که بر اساس آن، دوره‌های جدید صلاحیت در شهرداری به صورت دیجیتال ارائه می‌­شود. همچنین در فرانسه بیش از ۱۵۰ دوره آموزشی جدید به صورت آنلاین در «فروشگاه کارمند-Emploi Store» در دسترس علاقه‌­مندان قرار گرفته است. سوئد نیز بخشی از بودجه اضافی اختصاص داده شده را برای تقویت یادگیری آنلاین و آموزش مبتنی بر اینترنت مورد استفاده قرار داده است.

در موارد دیگر، سازمان خدمات اشتغال عمومی در حال همکاری با مدرسان خصوصی برای بازآموزی متقاضیان کار در زمان کرونا است. این سازمان در استونی، با همکاری سهامداران مربوط توانسته است به سرعت آموزش‌های اینترنتی برای شغل پرستاری که در همه‌گیری کرونا مورد نیاز است، فراهم کند.

در ایالات متحده آمریکا، برنامه مهارت سریع «Rapid Skilling programme»، در پی آن است تا برخی از کارکنان فنی و حرفه‌­ای را به مشاغل مورد نیاز انتقال دهد. این برنامه ترکیبی از ۱۸۰ مهارت است که می­‌تواند به کمک دولت‌های ایالتی، شرکای دانشگاهی و کارفرمایانی که نیاز فوری به نیروهای ماهر دارند، بیاید.

مهارت‌­هایی که در این برنامه وجود دارند شامل صنایع تولیدی، لجستیک و توزیع، خرده‌فروشی و ایمنی صنعتی هستند. نوآوری این برنامه در استفاده از دوره‌های آنلاین مبتنی بر شایستگی است که در فواصل کوتاه مدت تنظیم شده‌اند. برنامه‌ای که به ویژه برای بزرگسالان کم مهارت و کم درآمد انجام می‌شود و هزینه پایینی دارد.

مراکز آموزش عمومی دیگری هم وجود دارند که به بزرگسالانی از گروه‌های محروم، به ویژه افراد کم مهارت، غیرفعال و یا افرادی که سابقه مهاجرت دارند، خدمت می‌کنند. این مراکز در ارائه آموزش آنلاین متفاوت هستند. مهارت‌های اساسی مانند زبان، سواد ابتدایی و آموزش اعداد، بیشتر از آموزش‌های مربوط به شغل در این موسسات آموزش داده می‌شود.

در ایتالیا، مراکز استانی آموزش بزرگسالان «CPIA» که به طور معمول مهارت­‌های اساسی را به بزرگسالان محروم آموزش می‌دهند، از طریق کنفرانس­‌های ویدئویی به کار خود ادامه دادند. به همین ترتیب، بنیاد «the Het Begintmet Taal» که پلتفرمی ملی در حمایت از ۱۷۰ سازمان آموزش زبان شناخته می­‌شود، آموزش‌های خود را به صورت آنلاین ارائه می‌­کند.

در انگلیس، اداره «West Midlands» که مسئول بودجه‌ای ۱۲۶ میلیون پوندی برای آموزش بزرگسالان منطقه است، بخش‌های یادگیری کلاس‌ها را که بر اشتغال، ریاضیات عملکردی و انگلیسی متمرکز هستند، به شیوه آنلاین تبدیل کرده است.

از طرف دیگر، آموزش در موسساتی که بر اصول عملی متمرکز هستند، کاهش یافته است. به طور مثال، «مرکز ادغام حرفه ای اجتماعی- CISP»، در منطقه والون بلژیک که به آموزش عملی برای آماده‌سازی بزرگسالان کم مهارت در بخش‌هایی مانند مهمان‌نوازی، پذیرایی و ساخت و ساز می‌پرداخت، برگزاری کلاس‌های خود را متوقف کرده است.

دورنمای آموزش آنلاین

در پاسخ به همه‌گیری کرونا، سیستم‌های تکنولوژی باید برای اجرای آموزش آنلاین و زیرساخت‌هایی که دسترسی و ارائه آن را پشتیبانی می‌کنند، به سرعت سازگار شوند. در حالی که هنوز دسترسی به اینترنت به عنوان مسئله‌ای مهم برای بسیاری از افراد وجود دارد، منابع گسترده‌ای برای ارتباط دانشجویان با فعالیت‌ها و مطالب درسی، ارتباط آسان بین مربیان و دانشجویان و مدیریت آموزش آنلاین تخصیص یافته است. مسیرهای دسترسی و فرصت‌های بیشتر برای یادگیری ساخته شده است و راه مشخصی برای نسل بعدی متقاضیان آموزش آنلاین وجود دارد.

تا پیش از شیوع کرونا، هدف اصلی آموزش از راه دور دسترسی افرادی بود که قادر به شرکت در کلاس‌های سنتی و حضوری نبودند. همان‌طور که امروز هدف آموزش آنلاین به تداوم آموزش تغییر یافته است، مخاطبان و محیط این شیوه آموزش هم تغییر کرده است.

 جالب است که ببینیم کدام یک از جنبه‌های آموزش آنلاین در شیوه‌های یادگیری نسل­ بعد باقی خواهد ماند، آن هم در شرایطی که دیگر کرونایی وجود ندارد. با این وجود آموزش آنلاین بدون شک مخاطبان جدیدی پیدا خواهد کرد. انعطاف‌پذیری و امکانات یادگیری جدید، انتظارات دانشجویان و مربیان را تغییر می‌دهد و مرزهای میان آموزش حضوری و آنلاین را کمرنگ می‌کند.